W krajach europejskich zupa zazwyczaj kojarzy się z daniem lekkim i niskokalorycznym. Oczywiście są wyjątki, ale ogólnie zupa (szczególnie w Polsce) mieści się w kategoriach „przystawki” przed drugim daniem. Ramen wyłamuje się z tego schematu. To nie jest zwyczajna zupa i nie wyróżnia ją jedynie jej orientalne pochodzenie. Wyróżnikiem są przede wszystkim smak, dodatki i sposób przygotowania.
Ramen przypisywany jest głównie kuchni japońskiej, ale tak naprawdę pochodzi z Chin. Nazwa „ramen” wywodzi się z chińskiego słowa, które oznacza rodzaj makaronu wytwarzanego z mąki pszennej. Do Japonii przywędrował w XIX wieku i w przeciągu stulecia zyskał wśród Japończyków niesamowitą popularność. Urzekł ich charakterystyczny smak i aromat. Ten entuzjazm podzielają ludzie na całym świecie. Ramen stał się jest jedną z najbardziej znanych i cenionych potraw kuchni azjatyckiej.
Od tego czasu ramen ewoluował do kilkunastu odmian, które nie szczędzą smakowitych i różnorodnych składników. Nie ma jednego sformalizowanego przepisu. Powstało wiele kulinarnych wariacji – kucharze urozmaicali smak zupy według swojego uznania i swoich oryginalnych pomysłów. Dlatego gotowanie ramenu różni się od tradycyjnych metod przyrządzania zupy.
Jest jedna stała, której trzyma się każdy. To mięsny wywar, który smakuje jak rosół. Przygotowywany jest zazwyczaj z mięsa wieprzowego i kości wieprzowych (tonkotsu). Do bulionu dodaje się także drób, warzywa, glony lub owoce morza – wszystko zależy od inicjatywy kucharza. Całość zostaje wzbogacona o tare (aromatyczna, słona esencja), makaron oraz kolejne dodatki. Głównym i charakterystycznym elementem ramenu jest makaron, który składa się z czterech podstawowych składników – mąki pszennej, wody i kansui (alkaliczna, słona woda mineralna). Zróżnicowane receptury i nieograniczony wachlarz możliwości przyczyniły się do tego, że w przeciągu dekad zaczęto wyróżniać kilka najpopularniejszych rodzajów ramenu.
Do najczęściej wybieranych należy między innymi shio – najstarszy i najbardziej tradycyjny rodzaj ramenu. Przygotowuje się go na bardzo słonym wywarze. Bazą jest mięso drobiowe albo wieprzowe, a dodatkiem ryba lub mięso drobiowe, kapusta pekińska, szczypiorek, por czy pędy bambusa. Inne znane odmiany to miso – japońska wersja ramenu. Wywar doprawiony jest pastą sojową miso, a do całości dodaje się mięso, sezam, cebulę i kapustę pekińską. Kolejny to tonkotsu – bazą są kości wieprzowe. Ma ciemny kolor, jest tłusty i gęsty. Podawany z mięsem i warzywami. Ostatnim ze znanych wywarów to shoyu – oparty na sosie sojowym. Zupę podaje się z mięsem, jajkiem i warzywami. Doprawiana jest olejem z dodatkiem chili.
